We kunnen weer naar de kapper en schoonheidssalon. De ‘bad hair days’ zijn eindelijk voorbij. Maar de sekswerkers mogen niet aan het werk: net als vorig jaar gelden de versoepelingen na de lockdown niet voor deze beroepsgroep. En de sekswerkers die via opting-in hun geld verdienen, krijgen nog steeds geen noodsteun van de overheid. Na een jaar coronamaatregelen ligt de Illegaliteit van sekswerk op de loer.
Sekswerk is legaal in Nederland. Het zou daarom ook vanzelfsprekend moeten zijn dat sekswerkers dezelfde rechten hebben als andere werkenden. En dus recht op bescherming van de overheid. Maar corona legt ongelijkheid bloot.
De opting-in sekswerker is namelijk geen zzp’er, maar ook geen werknemer. Ze betalen net als iedereen belasting, maar financiële steun voor deze groep is er nagenoeg niet. We hebben het dan over sekswerkers die bij een seksclub, privéhuis, massagesalons, SM-studio’s of escortservice werken. We weten niet precies om hoeveel sekswerkers het gaat, maar de schatting is dat het er zo’n vijfduizend zijn.
Geen aanspraak
Aangezien opting-in sekswerkers niet zijn ingeschreven bij de Kamer van Koophandel zijn ze geen ondernemer en vallen ze niet onder de Tijdelijke Overbruggingsregeling Zelfstandig Ondernemers (TOZO). Daarnaast worden er geen werknemerspremies afgedragen door de exploitant waarvoor ze werken, waardoor er ook geen inkomsten zijn via de Tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid (NOW-regeling). Ze kunnen als zij voldoen aan de gestelde voorwaarden, zoals de vermogens- en partnertoets, mogelijk aanspraak maken op een bijstandsuitkering via hun gemeente.
Een jaar corona laat echter zien dat veel opting-in sekswerkers geen bijstandsuitkering ontvangen, vanwege geld op een spaarrekening of een partner met inkomen. Een vermogenstoets die overigens níet geldt voor de zzp’er die een TOZO aanvraagt bij zijn of haar gemeente. Voor de opting-in sekswerkers gelden dus andere regels en daarmee zitten Sandra en Emma (namen zijn fictief) al een jaar zonder inkomsten thuis.
Illegaliteit
Om het nog ingewikkelder te maken heeft de overheid een nieuwe regeling in het leven geroepen: TONK (Tijdelijke Ondersteuning Noodzakelijke Kosten). Die gaat voor een aantal opting-in sekswerkers wellicht wat verlichting brengen, maar die regeling wordt uitgevoerd door gemeenten met beleidsvrijheid om eigen keuzes te maken en geldt bovendien vanaf 1 januari 2021 waardoor de inkomstenderving van maart tot en met december 2020 niet wordt gedekt. Door deze situatie zien vrouwen als Sandra en Emma zich ‘gedwongen’ om illegaal hun werk uit te oefenen. Daardoor verdwijnt de prostitutie uit het zicht van de overheid en de politie en is er geen toezicht meer op het welzijn van de mannen en vrouwen die klanten thuis bezoeken. De wijkagenten verdwijnen al uit de buurten en de politie op straat wordt momenteel al zwaar overbelast door het handhaven van alle coronamaatregelen. Het wordt dus tijd om na alle discussies écht iets te doen aan de positie van de opting-in sekswerkers in Nederland. Zij verdienen onze steun net als andere beroepsgroepen die de corona-eindstreep moeten halen.
Dit artikel is geschreven door:
Prof. dr. Josette Dijkhuizen
Honorair Hoogleraar Ondernemerschapsontwikkeling (Maastricht School of Management), ondernemer en initiatiefnemer van onder andere Stichting Krachtbedrijf, een ondernemersprogramma voor slachtoffers van huiselijk geweld en sekswerkers.
Met medewerking van:
Dr. Roos de Wildt, onderzoeker bij het Verwey-Jonker Instituut
Henk van der Schaft, FNV Zelfstandigen
Maria Scali, Stichting Hulp en Opvang Prostitutie en mensenhandel (SHOP)
Brancheorganisatie Proud
Jan Struijs, Voorzitter Nederlandse Politie Vakbond