Het verbod op discriminatie is een belangrijk principe in de Nederlandse samenleving. Toch komt discriminatie nog veel voor. Ruim een op de tien Nederlanders van vijftien jaar of ouder geeft aan in 2021 discriminatie te hebben ervaren. Het Verwey-Jonker Instituut, Movisie, het Mulier Instituut en LKCA voerden deze verkenning uit in opdracht van de Staatscommissie tegen Discriminatie en Racisme.
Het onderzoek is gebaseerd op literatuur- en documentanalyse en interviews met respondenten. Er is geïnventariseerd welke discriminatieproblemen binnen de domeinen sport en cultuur worden ervaren. Vervolgens is voor de sportsector specifiek gekeken naar in welke mate lhbtiq+-discriminatie voorkomt in het betaald- en amateurvoetbal en naar in hoeverre besturen binnen de sport een representatie zijn van de etnische diversiteit in het ledenbestand. Voor de cultuursector is nader gekeken naar ongelijke representatie en beloning op grond van sekse en naar discriminatie en uitsluiting op basis van etniciteit binnen de museumsector.
De sport- en cultuursector worden vaak als innovatieve en verbindende sectoren beschouwd, maar dit onderzoek laat zien dat naast deze kwaliteiten binnen deze sectoren ook sprake is van discriminatieproblemen op basis van diverse gronden. Een algemene les is dat binnen beide sectoren veelal gesproken wordt over diversiteit en inclusie, en in sommige gevallen ook over gelijkwaardigheid.
Echter, aandacht voor diversiteit en inclusie betekent niet per definitie dat er geen sprake kan zijn van discriminatie, racisme en uitsluiting. Ofwel, het streven naar diversiteit en inclusie is niet hetzelfde als het bestrijden van discriminatie en uitsluitingsmechanismen. Termen als discriminatie en racisme lijken binnen beide sectoren nog lastig om te benoemen, erkennen en te agenderen, en daarmee ook om aan te pakken. Als gevolg hiervan worden discriminatie en racisme niet benoemd, wat het lastig maakt om effectief beleid – en concrete acties – op te ontwikkelen om het tegen te gaan, ook al lijkt het gesprek binnen beide sectoren wel langzaam open te breken.