Bestuurders en professionals geven nogal eens te kennen weinig zicht te hebben op mogelijke onderlinge spanningen tussen bevolkingsgroepen. Met dit doel ontwikkelde het Verwey-Jonker Instituut het instrument ‘Polarisatie en vertrouwen’. Op basis van de literatuurstudie definiëren we sociaal vertrouwen als ‘het gevoel erbij te horen in een grootstedelijke context’. In het onderzoek is polarisatie daarbij als de tegenpool beschouwd van sociaal vertrouwen, een aanname die door het onderzoek wordt bevestigd.
In het instrument is de mate van sociaal vertrouwen bovendien in verband gebracht met onderliggende factoren. Deze zijn gebaseerd op een uitgebreide literatuurstudie en op een aantal interviews met professionals in het stadsdeel Amsterdam Oud-Zuid. Het model beschrijft – met behulp van gevalideerde schalen – de aan- en afwezigheid van sociaal vertrouwen en polarisatie tussen bevolkingsgroepen uit verschillende culturen.
Op basis van periodieke metingen kunnen bestuurders polariserende processen eerder onderkennen en beter sturen op gewenste resultaten. Het instrument biedt aanknopingspunten om gericht in te zetten op in wijken dominante factoren die het sociaal vertrouwen ondermijnen.