Lokaal sociaal beleid staat in het middelpunt van de belangstelling. Gemeenten zijn druk bezig om hun eigen positie daarin vorm te geven. Concepten als sociale infrastructuur en instrumenten als de sociale structuurschets spelen daarin een belangrijke rol. Ook vraagstukken die al wat langer op de agenda staan zoals de manier waarop regie gevoerd moet worden en waarop samenhang bereikt kan worden in de uitvoering zijn aan de orde.
In dit rapport komt een aantal van deze onderwerpen aan de orde. Het is geschreven naar aanleiding van onderzoek naar het verloop van de ‘welzijnsconvenanten’ die het toenmalige Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur begin 1994 afsloot met de vier grote steden. De ervaringen die met de samenwerking tussen rijk, gemeente, deelgemeente en uitvoerende praktijken zijn opgedaan worden besproken tegen de achtergrond van recente beleidsontwikkelingen en -discussies.
Het vertrekpunt daarbij is een analyse van de problematiek waarop sociaal beleid een antwoord moet geven. Dat leidt tot een invulling van het begrip sociale infrastructuur waarin de samenleving niet alleen een probleem is, maar ook een deel van de oplossing. Om deze potentie te kunnen benutten, is er behoefte aan een specifieke vorm van professionaliteit in het sociale domein: ‘nabije professionaliteit’. Samenhang in de uitvoering kan worden bereikt, als er in de uitvoering een nadere invulling van het concept ‘ketenverantwoordelijkheid’ wordt gegeven. Die nadere invulling wordt gezocht in het begrip ‘lerende netwerken’. De aansturing en verantwoording van interventies, die via dergelijke netwerken worden uitgevoerd, vragen om aangepaste bestuurlijke vormen: besturen op afstand moet worden aangevuld met ‘nabij bestuur’.
Dit rapport wil bijdragen aan sociaal beleid dat voor burgers herkenbaar blijft als heilzame bijdrage aan een vitale samenleving.