Eind 2017 leidde een publicatie in Trouw – dat de gemeente Amsterdam in de jaren vijftig weigerde homo’s in dienst te nemen – tot veel ophef. In het Amsterdamse stadsarchief werden gespreksverslagen gevonden van de toenmalige Beoordelingscommissie Zedelijk Gedrag Gemeentepersoneel. Uit deze gespreksverslagen bleek dat rapportages over homoseksualiteit werden gebruikt om sollicitanten af te wijzen.
Het Verwey-Jonker Instituut onderzoekt het komend jaar of deze vorm van baandiscriminatie bij de overheid ook in andere gemeenten en/of departementen voorkwam. Het onderzoek richt zich op de wijze waarop de overheid omging met homoseksualiteit vanuit haar rol als werkgever in de periode 1945-1971. Sollicitatieprocedures en personeelsbeleid staan centraal. De ministeries van BZK en OCW hebben opdracht gegeven tot dit onderzoek.
Via een tussenstap van een quickscan, uitgevoerd door het ministerie van BZK onder 46 gemeenten, kwam het tot een onderzoeksopdracht. Behalve archiefonderzoek in enkele geselecteerde gemeenten, departementen en in archieven van organisaties als het COC, organiseert het onderzoeksteam ook interviews en focusgroepen met experts, (oud) ambtenaren en eventueel gedupeerden.
Veel mensen hielden hun seksuele voorkeur in deze periode verborgen op hun werk, maar dat lukte niet altijd. Het unieke aan dit onderzoek is dat de overheid retroperspectief naar haar eigen rol als werkgever wil kijken en dat we oudere homoseksuelen en lesbische vrouwen vanaf januari oproepen om hun verhalen over sollicitaties en baandiscriminatie bij de overheid met ons te delen.- projectleider Dr. Marian van der Klein
Het onderzoek wordt eind 2020 opgeleverd.